1. Hạt nhựa tái sinh là gì? Đặc điểm chung của loại nhựa tái chế
Hạt nhựa tái sinh là nhựa trải qua quá trình tái chế nhiều lần từ nhựa nguyên sinh hoặc chính nó. Hạt nhựa tái sinh (nhựa tái sinh) còn có tên gọi phổ biến trên thế giới bằng tiếng anh là Recycled Plastic Particles. Nhựa được đem đi nghiền nhỏ, làm sạch, làm khô và tiến hành nung chảy. Sau đó, hỗn hợp nhựa này sẽ được chuyển qua máy đùn hoặc ép nhựa từ đó tạo dạng sợi bún hay hạt nhựa rồi tiến hành vận chuyển đến các nhà máy sản xuất nhựa tái sinh.
Các loại nhựa tái sinh có giá thành rẻ hơn nhựa nguyên sinh do đó chúng được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, ngành nghề. Một số sản phẩm có thể kể đến như: Bàn ghế nhựa, pallet nhựa kê đồ, những loại vật dụng giả gỗ,… Tái sinh chế phẩm nhựa là công nghệ và thành quả tuyệt vời trong công cuộc tiết kiệm năng lượng, tài nguyên thiên nhiên và môi trường.
2. Đặc điểm, tính chất và ứng dụng của một số loại hạt nhựa tái sinh
2.1. Hạt nhựa tái sinh HDPE (High Density Polyethylene)
a. Đặc điểm của hạt nhựa HDPE tái sinh
– Hạt nhựa tái sinh HDPE được tái chế từ các loại chất thải nhựa được thu gom có chất liệu là nhựa HDPE. Là một loại nhựa PE có tỉ trọng cao. Ví dụ như: Ống dẫn nước, ống dẫn hơi nóng, ống nhựa, lưới đánh cá, ống cáp quang, các loại đồ gia dụng,… Màu sắc phổ biến của hạt nhựa tái sinh HDPE: Trắng, trắng trong, trắng sữa, xanh dương, xanh lá, vàng, đỏ, đen.
– Nhựa tái sinh HDPE có những đặc điểm tương tự như nhựa nguyên sinh HDPE. Thuộc loại polyme nhiệt dẻo có độ cứng thấp, không mùi và không vị. Là một polyme bán tinh thể do đó có cả cấu trúc kết tinh và cấu trúc vô định hình.
b. Tính chất của hạt nhựa HDPE tái sinh
– Có đặc tính bển bỉ, không làm rò rỉ chất lỏng, không bị kiềm hoá hay là oxy hoá.
– Không bị bạc màu, có khả năng chịu nhiệt tốt do đó không bị rão. Có khả năng chịu lửa ở nhiệt độ lên đến 327˚C.
– Khả năng chống chịu được va đập và áp lực tốt.
c. Ứng dụng
– Loại hạt nhựa này được sử dụng chủ yếu để sản xuất các loại sản phẩm môi trường: túi, bao bì, thùng rác, can nhựa, đồ gia dụng,… Ngoài ra, tuỳ vào màu sắc mà chúng sẽ được dùng để sản xuất các loại sản phẩm khác nhau. Ví dụ như: Các màu đỏ, xanh lá, xanh dương được dùng để thổi túi nylon; màu đen và màu trắng sữa được dùng để sản xuất đồ dùng: dây ghế, lưỡi trai của mũ, bao nylon,…
– Các sản phẩm được sản xuất từ HDPE đều có những đặc tính chung sau: Bền bỉ, có khả năng chịu lực và va đập; không bạc màu hay rò rỉ, oxy hoá hay kiềm hoá; khả năng chịu nhiệt tốt.
2.2. Hạt nhựa tái sinh PP (Polypropylene)
a. Đặc điểm của hạt nhựa PP tái sinh
Hạt nhựa tái sinh PP được tái chế từ các sản phẩm làm bằng nhựa PP như: bao bì, dụng cụ thí nghiệm, văn phòng phẩm,… Chất thải nhựa được thu gom, tiến hành phân loại và trải qua quy trình sản xuất riêng để tạo ra hạt nhựa tái chế.
b. Tính chất của hạt nhựa PP tái sinh
Hạt nhựa PP tái sinh có những tính chất tương tự như nhựa nguyên sinh PP. Chịu được nhiệt độ cao, có tính bền cơ học cao với kết cấu khá vững và cứng mà không mềm dẻo như nhựa PE. Do đó, nhựa tái sinh PP không bị kéo giãn dài ra nên thường được chế tạo thành dạng sợi. Bề ngoài trong suốt và có độ bóng cao, cho khả năng in ấn rất cao và nét in rõ. Ngoài ra, nhựa PP còn có tính chống thấm , hơi nước, dầu mỡ và một số loại khí khác.
c. Ứng dụng
– Nhựa tái sinh PP là loại vật liệu có tính dẻo được sử dụng nhiều trong các lĩnh vực công nghiệp và dân dụng. Tuỳ vào bản chất mà các loại nhựa tái sinh PP sẽ được đưa vào ứng dụng trong các ngành nghề, lĩnh vực phù hợp. Những loại nhựa tái sinh PP thông thường sẽ được dùng để sản xuất ra các loại vật dụng thông thường. Những loại có tính năng cơ lý cao sẽ được sử dụng để sản xuất những vật dụng có chất lượng cao, chi tiết công nghiệp và điện gia dụng.
– Hạt nhựa tái sinh PP được dùng làm nguyên liệu cho các doanh nghiệp ngành dệt may và ép. Chất liệu này dùng để sản xuất bao bì dệt dạng sợi đan cỡ lớn hay ép thành bàn, ghế nhựa. Những sản phẩm có nguồn gốc từ hạt nhựa tái sinh PP đều có các đặc điểm: Dai, cứng và bền bỉ. Có giá thành rẻ, tiện dụng và chất lượng đảm bảo nên loại chất liệu này cực kỳ phù hợp với xu hướng hiện đại.
2.3. Hạt nhựa tái sinh PE (Polyetylen)
a. Đặc điểm của hạt nhựa PE tái sinh
Hạt nhựa tái sinh PE còn được biết với tên gọi Polyetylen. Được tái chế từ chất thải nhựa là sản phẩm của nhựa PE như túi nylon hay màng phủ nông nghiệp. Hợp chất nhựa Polyethylene được cấu thành từ các monome etylene. Polyethylene là một loại polyme nhiệt dẻo, độ cứng thấp, không mùi và không vị. PE là một polyme bán tinh thể do đó có cả cấu trúc kết tinh và cấu trúc vô định hình.
Tuỳ thuộc vào điều kiện khi thực hiện quá trình polyme hoá (Chất xúc tác, áp suất và nhiệt độ) mà nhựa tái sinh PE được phân thành các loại phổ biến sau:
+ Nhựa tái sinh HDPE còn được gọi là PE có tỉ trọng cao.
+ Nhựa tái sinh LDPE còn gọi là PE có tỉ trọng thấp.
+ Nhựa tái sinh LLDPE là PE có tỉ trọng thấp mạch thẳng.
+ Nhựa tái sinh VLDPE là PE có tỉ trọng rất thấp.
b. Tính chất của hạt nhựa PE tái sinh
Hạt nhựa tái sinh PE là một polyme kết tinh. Mức độ kết tinh phụ thuộc vào yếu tố mật độ của mạch nhánh. Khi mạch nhánh ít thì độ kết tinh cao và ngược lại mạch nhánh nhiều thì độ kết tinh thấp. Ngoài ra, độ hoà tan của nhựa tái sinh PE phụ thuộc chủ yếu vào nhiệt độ như sau:
+ Với nhiệt độ thường, nhựa tái sinh PE không tan ra trong bất kỳ dung môi nào. Tuy nhiên, nếu để hạt nhựa tái sinh PE tiếp xúc quá lâu với khí Hydrocabon thơm đã qua quá trình Clo hoá thì sẽ bị trương.
+ Khi tiếp xúc với nhiệt độ vượt ngưỡng trên 70˚C, nhựa tái sinh PE sẽ bắt đầu tan ít trong các loại dung môi như: Toluene, Xylen, Amin acetat, Parafin, dầu thông,…
+ Nếu trong môi trường nhiệt độ cao, nhựa tái sinh PE cũng sẽ không thể tan được trong nước, Acid acetic, Acetone, rượu béo, Ete Etylic, Glycerin, dầu lanh cũng như một số loại dầu thảo mộc khác.
c. Ứng dụng
Từ những tính chất như trên của nhựa tái sinh PE mà chúng được sử dụng để bọc dây điện, hàng hoá, các loại màng mỏng che mưa, chai lọ,… Sản xuất các loại túi xách hay thùng chứa có thể tích và độ dày khác nhau, một số loại nắp chai. Tuy nhiên, nắp chai sẽ hấp thu mùi do đó các loại chai, hộp đựng thực phẩm có nắp bằng nhựa PE cần phải được bảo quản trong môi trường không có loại chất gây mùi. Ngoài ra, nhựa tái sinh PE còn được dùng làm tấm nhựa đặc biệt chuyên dùng cho ngành công nghiệp như: Xây bồn bể, làm bàn thao tác,…
Các sản phẩm sản xuất từ hạt nhựa tái sinh PE đều có tính dẻo và dai. Có tính bền bỉ do đó được sử dụng trong nhiều lĩnh vực và được xem là nguồn nguyên liệu cho tương lai.